Eliminowanie  nieprzystosowania  społecznego

   dzieci  i  młodzieży.

      Wspólnym  elementem  różnodyscyplinarnych  definicji  nieprzystosowania  społecznego  jest  przekonanie,  iż  zjawiskami  wskazującymi  na  nieprzystosowanie  społeczne  młodzieży  są  jej  zachowania,  które  pozostają  w  sprzeczności  z  powszechnie  uznawanymi  normami,  wartościami  i  oczekiwaniami.

MEN  w  zależności  od  stopnia  nasilenia  objawów  i  dodatkowych  czynników  środowiskowych,  wyróżniło  nieprzystosowanie  społeczne  i  zagrożenie  nieprzystosowaniem,  przy  czym  za  objawy,  które  należy  brać  pod  uwagę  przyjęło :  nagminne  wagary,  ucieczki  z  domu  i  włóczęgostwo,  sporadyczne  lub  systematyczne  picie  alkoholu,  odurzanie  się,  niszczenie  mienia,  stosowanie  przemocy,  bójki,  przywłaszczenie  cudzego  mienia,  kradzieże,  udział  w  grupach  negatywnych,  włamania,  rozboje,  wymuszanie  i  gwałty.

Młodzież  nie  ma  zbyt  dużych  możliwości  rozładowania  swojej  aktywności  w  sposób  akceptowany  społecznie.   Wielu  młodych  ludzi  nie  otrzymuje  odpowiedniego  wsparcia  społecznego  ani  w  rodzinie,  ani  w  szkole.  Często  jedynym  miejscem,  gdzie  mogą  otrzymać  wsparcie  i  uznanie  są  bandy  młodzieżowe  o  charakterze  przestępczym.   

 Do  zachowań  dewiacyjnych  popycha  młodych  ludzi  patologia  rodzin,  zwłaszcza  alkoholizm,  przestępczość  oraz  patologia  szkoły.  Duże  znaczenie  odgrywa  struktura  rodziny.  Brak  opieki,  niestabilność  emocjonalna,  zaburzone  konfliktowe  kontakty  rodzinne  skłaniają  młodych  ludzi  zaspokajania  swoich  potrzeb  poza  domem.

Oglądanie  przemocy  w  środkach  masowego  przekazu  zwiększa  nie  tylko  tolerancję  na  przemoc,  czy  też  uczy  nowych  aspołecznych  zachowań,  ale  również  zaburza  poczucie  bezpieczeństwa,  prowadząc  do  powstawania  lęków  i  niepokojów.  Badania  dowodzą,  że  ludzie  o  tendencjach  agresywnych  stają  się  jeszcze  bardziej  agresywni  na  skutek  częstego  oglądania  przemocy. 

Czynniki socjokulturowe  i  biopsychiczne współpracujące  z  nieprzystosowaniem  młodzieży

(Dane:  Lesław  Pytka  "Pedagogika  resocjalizacyjna” 1995r.)

W  dążeniu  do  przeciwdziałania  demoralizacji  i  przestępczości  nieletnich  i  stwarzania  warunków  powrotu  do  normalnego  życia  nieletnim,  którzy  popadli  w  konflikt  z  prawem  bądź  zasadami  współżycia  społecznego,  oraz  w  dążeniu  do  umacniania  funkcji  opiekuńczo – wychowawczej  i  poczucia  odpowiedzialności  rodzin  za  wychowanie  nieletnich  na  świadomych  swych  obowiązków  członków  społeczeństwa  opracowano  akty  prawne  regulujące  postępowanie  w  sprawach  nieletnich    zawarte  w Ustawie  o  postępowaniu  w  sprawach  nieletnich  (stan  prawny  na  dzień 15  sierpnia  2002r.)

Nieletnim  -  jest  osoba,  która  nie  ukończyła  18  roku  życia.

Art. 4  § 1.  ustawy  mówi :  Każdy,  kto  stwierdzi  istnienie  okoliczności  świadczących  o  demoralizacji  nieletniego,  w szczególności  naruszenie  zasad  współżycia  społecznego,  popełnienie  czynu  zabronionego,  systematyczne  uchylanie  się  od  obowiązku  szkolnego  lub  kształcenia  zawodowego,  używanie  alkoholu  lub  innych  środków  w  celu  wprowadzenia  się  w  stan  odurzenia,  uprawiania  nierządu,  włóczęgostwo,  udział  w  grupach  przestępczych,   ma  społeczny  obowiązek  odpowiedniego  przeciwdziałania  temu,  a  przede  wszystkim  zawiadomienia  o  tym  rodziców  lub  opiekuna  nieletniego,  szkoły,  sądu  rodzinnego,  Policji  lub  innego  właściwego  organu.

   W  myśl  ustawy  wobec  nieletnich  Sąd  Rodzinny  może :

-   udzielić  upomnienia,

-   zobowiązać  do  określonego  postępowania  np.  naprawienia  wyrządzonej  szkody,   

    podjęcia  nauki  lub  pracy,  do  uczestniczenia  w  odpowiednich  zajęciach  o  charakterze 

    wychowawczym,  terapeutycznym  lub  szkoleniowym,

-   ustanowić  nadzór  kuratora,

-   orzec  umieszczenie  w  rodzinie  zastępczej,  placówce  opiekuńczo  wychowawczej,

-   orzec  umieszczenie  w  zakładzie  poprawczym.

 Najbardziej  upowszechnioną  formą  ingerencji  sądu  w  sprawy  rodziny  zaniedbującej  swoje  obowiązki  względem  dzieci,  jest  ograniczenie  władzy  rodzicielskiej  i  oddanie  ich  nadzorowi  kuratora  sądowego.   Kuratorzy  sądowi  powołani  są  do  realizacji  funkcji  wychowawczo � resocjalizacyjnych  i  profilaktycznych  w  środowisku  otwartym.

W  praktyce  sądu  rodzinnego  stosuje  się  nadzór  kuratora  wobec  nieletniego  w  różnych  jego  sytuacjach  życiowych.

    Kurator  sądowy  wkraczając  w  życie  podopiecznego  i  jego  rodziny  rozpoczyna  pracę,  której  efektem  ma  być  zapobieganie  dalszej  demoralizacji  nieletniego.  Wiąże  się  z  tym  także  oddziaływanie  opiekuńcze,  profilaktyczne  i  resocjalizacyjne  kuratora  w  rodzinie,  które  mogłyby  naprawić  dotychczasowe  zaniedbania  wychowawcze. 

Jak  wykazują  badania  prowadzone  wśród  młodzieży  niedostosowanej  społecznie  i  przestępczej  w  znacznej  mierze  wywodzi  się  ona  z  rodzin  o  destrukcyjnym  działaniu  wychowawczym.

Współpraca  kuratora  ze  szkołą  nabiera  szczególnego  znaczenia  z  uwagi  na  fakt,  że  zdecydowaną  większość  podopiecznych  stanowią  dzieci  i  młodzież  w  wieku  szkolnym.  Szkoła  obok  rodziny  jest  drugim  bardzo  ważnym  środowiskiem  wychowawczym,  mającym  zasadnicze  znaczenie  dla  rozwoju  osobowości  dziecka.  Liczy  się  tu  zwłaszcza  sposób  traktowania   dziecka  przez  nauczyciela,  ocena  jego  przez  wychowawców,  akceptacja  przez  rówieśników.  Brak  sukcesów w  działalności  szkolnej  ucznia,  nieosiągalnie  dobrych  wyników  w  nauce,  wywołuje  niezadowolenie  nauczycieli  i  rodziców.  Na  tym  tle  może  powstać  u  dziecka  trudna  sytuacja  konfliktowa  zarówno  w  szkole,  jak  i  w  domu.  Jeśli  zaś  potrzeba  sukcesów  stale  jest  deprymowana,  a  pozycja  społeczna  dziecka  gorsza  niż  rówieśników,  może  dojść  do  dalszych  niewłaściwych  zachowań,  tym  bardziej  iż  niepomyślne  wyniki  pracy  szkolnej  powodują  często  represje  również  na  terenie  domu.   Może  to  prowadzić  do  nawiązania  niekorzystnych  kontaktów  z  rówieśnikami,  wiązania  się  z  grupami  młodzieży  wykolejonej  społecznie.

Większość  młodzieży  będącej  pod  opieką  kuratorów  ma  znaczne  opóźnienia  w  nauce.  Wyrównanie  tych  poważnych  braków  u  nieletnich  po  sprawach  karnych  lub  tych  ze  spraw  opiekuńczo  wychowawczych  musi  być  pierwszoplanowym  celem  pracy  kuratora  i  ważnym  zadaniem  dla  nauczycieli.  Toteż  niezbędna  jest  współpraca  wychowawcy,  pedagoga  szkolnego  i  kuratora.  Często  jednak  bywa  tak,  że  wychowawca  nie  do  końca  orientuje  się  w  trudnej  rodzinnej   sytuacji  dziecka  nie  zawsze  znając  przyczyny  słabych  wyników  w  nauce,  zaniedbań  lub  złego  zachowania  będącego  zwykle  skutkiem   traumatycznych  doznań  z  domu  rodzinnego.   Podjęcie  odpowiednich  działań  daje  większą  możliwość  uzyskania  sukcesu  wychowawczego.

Podstawowe  potrzeby  młodego  człowieka

Jadwiga  Sołowij