Włókiennictwo

w

Bielskiej Szkole Przemysłowej

 

 

 

                                                

 

 

 

 

 

Pracę wykonały uczennice I kl.

Liceum o profilu Zarządzanie Informacją

Małgosia  Szrom

Agnieszka Sikora.

 

TROSZKĘ Z HISTORII

 

 

  Głównym zadanie szkoły włókienniczej było wyuczenie i przygotowanie kadr dla dynamicznie rozwijającego się w Bielsku-Białej przemysłu włókienniczego.

   Początek warsztatów włókienniczych w naszej szkole datuje się na rok 1877, kiedy to warsztaty uzyskały maszynę parową do napędu pierwszych sześciu mechanicznych krosien. W 1913 roku Państwowa Szkoła Przemysłowa rozpoczęła egzystencję w nowym, własnym budynku. Przyszli włókiennicy wprawiali się w rzemiośle na najnowszych, jak na owe czasy maszynach.

   Na pełny cykl technologiczny wytworzenia tkaniny składa się kilka podstawowych działów włókienniczych takich jak:

-przędzalnia

-oddział przygotowawczy

-tkalnia właściwa

-farbiarnia

-wykończalnia

Warsztaty szkolne kształciły specjalistów we wszystkich tych dziedzinach tj. przędzalników, tkaczy, farbiarzy i wykończalników.

   Po roku 1970 stary park maszynowy stopniowo zaczął być zastępowany przez nowoczesne maszyny włókiennicze darowane warsztatom szkolnym przez liczne Zakłady Przemysłu Wełnianego z Bielska- Białej.

   W ten sposób przędzalnia otrzymała nowoczesny zespół przędzalniczy, a oddziały przygotowawczy i tkalni nowe przewijarki oraz krosna rapierowe i chwytakowe na miejsce starych czółenkowych. Także oddział wykończalni wzbogacił się o nowe maszyny pralnicze.

  

 

 

POSZCZEGÓLNE DZIAŁY PROCESU TECHNOLOGICZNEGO WYTWARZANIA TKANIN

 

 

1.PRZĘDZALNIA

 

  Jest ona pierwszym etapem cyklu produkcyjnego, którego zadanie to wytworzenie z podstawowego surowca, jakim jest włókno, przędzy (nitki) potrzebnej w dalszym procesie technologicznym.

 

 

 

 

a) Mieszarka zgrzeblarkowa (wilk)

   

    Mieszarka ta ma za zadanie porozdzielać oraz wymieszać poszczególne partie włókien w jednolitą, luŸną masę włókienną przeznaczoną do zespołu zgrzeblarkowego.

 

b) Zespoły zgrzeblarkowo- przędzalnicze

 

 

 

 

Zespół zgrzeblarkowy starszego typu - widok ogólny

 

 

 

Zespół zgrzeblarkowy starszego typu – wałki zgrzeblące

 

  Wykorzystywany głównie do produkcji przędzy zgrzebnej (grubej).

 

 

c)

 

 

 

Nowoczesny zespół przędzalniczy - widok ogólny

 

 

 

 

Nowoczesny zespół przędzalniczy – widok drabinek prowadzących

 

  Zadaniem tego zespołu jest otrzymanie cienkiego kożucha z równolegle ułożonych włókienek tworzących po pocięciu na pasemka czyli tzw. niedoprzęd
( nitka nie skręcona ).

 

2.ODDZIAŁ PRZYGOTOWAWCZY

 

  Czyli procesy pośrednie pomiędzy przędzeniem i tkaniem właściwym.

 

  Zadaniem oddziału przygotowawczego jest, jak nazwa wskazuje przygotowanie przędzy otrzymanej na przędzalni do dalszych procesów technologicznych, czyli tkania właściwego i wykończenia tkaniny.

  Podstawowymi procesami w oddziale przygotowawczym są operacje:

-przewijanie przędzy z nawojów przędzalniczych na stożkowo krzyżowe;

-snucie;

-cewienie wątku;

-nitkowanie przędzy.

 

 

 

 

a) Przewijarka bębnowa.

 

   Jest to maszyna dwustronna. Z jednej strony przędza zostaje przewinięta na nawoje stożkowo krzyżowe, natomiast z drugiej na nawoje cylindryczne, które wykorzystane są w czasie nitkowania przędzy. Natomiast nawoje stożkowe wykorzystywane są w procesie snucia i tkania.

  Na zdięciu widoczna jest cewka stożkowa (1), oraz przędza na nawoju przędzalniczym (2).

 

 

b)

 

 

 

 Snowarka bębnowa, do snucia taśmowego TEXTIMA

 

  Na maszynie tej snuje się osnowę z poszczególnych nawojów stożkowo krzyżowych umieszczonych na ramie natykowej (1). Snucie polega na równoległym ułożeniu obok siebie poszczególnych nitek w liczbie od kilkuset do kilku tysięcy, i nawinięciu ich równolegle obok siebie na bęben snowarki (2).

 

c)

 

 

 

Skręcarka obrączkowa

 

 c)

 

 

 

Przędzarka obrączkowa PG-7 – widok ogólny z szafą sterowniczą

 

 

 

 

 

Przędzarka obrączkowa PG-7 – widok wrzecion

 

 Jej zadaniem jest z otrzymanego na zespole zgrzeblarkowym niedoprzędu utworzenie nitki, czyli przędzy właściwej, przez nadanie niedoprzędowi odpowiedniego skrętu.(próbka niebieska przędzy).

  Na maszynie tej w razie potrzeby skręca się ze sobą dwie lub więcej pojedynczych przędz w jedną nitkę. Proces ten nazywa się nitkowaniem przędzy.

 

d)

 

 

 

Automatyczna cewiarka wątkowa

 

  Kiedyś wykorzystywana do tworzenia nawojów wątkowych w czółenkach.

 

 

 

 

Widok fragmentu sali wykładowej oddziału przygotowawczego tkalni.

 

 

 

 

3. TKALNIA WŁAŒCIWA

 

 

  Tkanina- jest to wyrób płaski składający się z dwóch układów nitek (osnowy i wątku) ułożonych prostopadle względem siebie i przeplatających się nawzajem.

 

POWSTAWANIE TKANINY

  

 

 

Tworzenie tkaniny na krośnie chwytakowym.

 

 

 

Tworzenie tkaniny na krośnie rapierowym.

 

 

Tkaniny wytwarzane są na maszynach zwanych krosnami.

 

a)

 

 

 

Widok ogólny tkalni. Na pierwszym planie widoczne krosno chwytakowe STB.

 

b)

 

 

 

Krosno chwytakowe STB - widok z przodu krosna widać nawijaną na wał tkaninę.

 

 c)

 

 

 

Krosno rapierowe MAV wraz z tkaniną

 

d)

 

 

 

Na pierwszym planie widoczne krosno czółenkowe SAURER, na dalszym krosno rapierowe MAV.

  

e)

 

 

Krosno MAV- stanowisko szkoleniowe

 

f)

 

 

 

 

Krosno MAV – widok z boku

 

 

 

 4.Wykończalnia

 

  Wytworzone tkaniny surowe, w dalszym procesie technologicznym podlegają różnym operacjom wykończalniczym np.: praniu, strzyżeniu, prasowaniu, dekatyzowaniu i innym.

  W wyniku tych wszystkich procesów tkanina surowa przekształca się w uszlachetniony finalny wyrób tzw. tkaninę gotową, która następnie była składana, pakowana i wysyłana do odbiorcy.

 

 

PRZYKŁADY PRÓBEK RÓŻNYCH TKANIN

 

 

  

PODSUMOWANIE

 

  Powyższa praca miała na celu przybliżyć, choć w niewielkim stopniu i bardzo ogólnie historię włókiennictwa na przykładzie warsztatów szkolnych Bielskiej Szkoły Przemysłowej. Obecnie warsztaty szkolne włókiennicze zakończyły swoją działalność. Ostatnia klasa kształcąca się w kierunkach włókienniczych

Zakończyły naukę w maju 2002 roku. Stało się tak dlatego, że przemysł włókienniczy w Bielsku-Białej praktycznie przestał istnieć, a co za tym idzie nie ma potrzeby kształcenia młodzieży w tych specjalnościach.

  W ten, więc sposób zawód: przędzalnika, tkacza, wykończalnika tkanin przeszły do historii.